7 sposobów na pozyskanie kapitału dla przedsiębiorców
O tym, że finansowanie biznesu jest nieodłącznym i jednym z najważniejszych elementów w zakresie prowadzonej działalności gospodarczej, nie trzeba przekonywać żadnego przedsiębiorcy. Problem pojawia się, gdy firma zmaga się z wyzwaniem, bądź potencjalnym problemem biznesowym, wymagającym nakładów pieniężnych, a jej właściciel staje przed szeregiem dylematów i trudnych do podjęcia decyzji, które w zależności od odpowiedniego doboru środków i wiedzy w danym zakresie, mogą przesądzić o powodzeniu lub fiasku całego projektu, a w dłuższej perspektywie - zaważyć nawet o losach dalszego funkcjonowania całego przedsiębiorstwa.
Jakie są dostępne źródła finansowania biznesu w Polsce? W jaki sposób wybrać najbardziej korzystną opcję? Jakie są wady i zalety każdego z rozwiązań? Na każde z tych pytań i nie tylko, postaram się odpowiedzieć poniżej, przedstawiając charakterystykę 7 możliwości finansowania biznesu. Liczba "7" w wielu kulturach i religiach symbolizuje całość i dopełnienie, wierzę że po zapoznaniu się z dzisiejszym wpisem Wasza wiedza również zostanie uzupełniona o kilka cennych informacji i wskazówek.
Jeżeli zaś posiadasz już sprecyzowane oczekiwania i chciałbyś dowiedzieć się więcej o konkretnym zagadnieniu - poniżej zamieszczamy odnośniki do poszczególnych bloków tematycznych omawianych w artykule.
Kapitał własny
Kapitał własny jest jedynym wewnętrznym źródłem finansowania przedsiębiorstw omawianym w ramach dzisiejszego wpisu. Jest to nic innego, jak środki wniesione w firmę przez właściciela, jak i udziałowców, bądź akcjonariuszy w przypadku spółek prawa handlowego, powiększonych o środki wypracowane w toku prowadzenia działalności gospodarczej. W zakresie sprawozdawczości na kapitał własny składają się takie składniki jak: kapitał podstawowy, kapitał zapasowy, kapitał z aktualizacji wyceny, kapitał rezerwowy, zysk z lat ubiegłych, jak i zysk wypracowany przez podmiot w bieżącym roku obrotowym. Możliwość polegania tylko i wyłącznie na kapitale własnym, niewątpliwie zapewnia przedsiębiorcy większy spokój i komfort, jednak pozwolić sobie na to mogą tylko nieliczne firmy, które nie planują przeprowadzania inwestycji, bądź ich stan środków pozwala zaspokoić w danym momencie wszelkie potrzeby. W dynamicznie rozwijających się i stale rosnących firmach, jedną z największych przeszkód może okazać się brak wystarczającego zaplecza finansowego.
Kapitał własny jako źródło finansowania biznesu, będzie najtrafniejszym rozwiązaniem przede wszystkim dla tych firm, które cenią sobie spokój i są w stanie poświęcić dla niego część potencjału do wzrostu i większych zysków. Będzie to również najlepszy wybór źródła finansowania w silnie niepewnym otoczeniu, które znacznie zwiększa ryzyko efektywnego finansowo prowadzenia biznesu, a co za tym idzie zdolności do regulowania ewentualnych zobowiązań zewnętrznych. Niemniej jednak mądrze pozyskane, zewnętrzne źródła finansowania mogą wygenerować efekt dźwigni finansowej, zwielokrotniając potencjalne zyski z działalności biznesowej, a także pozwolić na szybsze wdrożenie rozwiązań, wyciągających biznes na wyższy poziom.
Kredyty firmowe
Dla wielu przedsiębiorców kredyt bankowy jest naturalnym i pierwszym przychodzącym na myśl rozwiązaniem w kontekście potrzeby pozyskania finansowania. Wszystko to ze względu na mnogość możliwości i szeroki wachlarz ofert sporządzanych przez katalog licznych banków komercyjnych w Polsce. W ramach finansowania ze środków bankowych wyróżniamy kilka rodzajów instrumentów, w zależności od oczekiwań i celu wyznaczonego przez przedsiębiorcę.
Kredyt obrotowy cechuje się najwyższym wskaźnikiem elastyczności w stosunku do potrzeb i może zostać przeznaczony na dowolny cel, bez konieczności szczegółowego rozliczenia poszczególnych wydatków. Inną opcją jest złożenie wniosku o kredyt inwestycyjny, który posiada już ściśle określony zakres wydatkowania związanego z prowadzoną działalnością gospodarczą, np. zakup nieruchomości, bądź innego środka trwałego. Do pozostałych alternatyw należą chociażby kredyt na realizację kontraktu, w przypadku gdy przedsiębiorca potrzebuje środków na wykonanie danego zlecenia, konsolidacyjny kredyt firmowy na spłatę m.in. zobowiązań handlowych i wiele, wiele innych...
Wymagania, docelowa grupa odbiorców, jak i parametry danego instrumentu mogą różnić się w zależności od jego rodzaju i wymagań instytucji finansujących. Rynek ten jest jednak na tyle rozbudowany, że każdy przedstawiciel sektora MŚP, jak i również największe podmioty gospodarcze - znajdzie interesującą go opcję. Istotna jest zdolność kredytowa, która badana jest indywidualnie na podstawie informacji z raportu BIK, dochodów potencjalnego kredytobiorcy, charakteru i specyfiki branży, a także szeregu pozostałych czynników.
Kredyty firmowe - wady i zalety
Zalety
- Mnogość dostępnych instytucji finansujących (banków)
- Szeroki zakres zastosowań finansowania, w zależności od dobranego instrumentu
- Możliwość uwzględnienia kosztów odsetek, prowizji i ubezpieczenia w kosztach uzyskania przychodów
- Najczęściej szybki i sprawny proces oceny wniosku kredytowego
Wady
- Ryzyko zmiennej stopy procentowej, którą najczęściej oprocentowane są kredyty bankowe.
- Konieczność wykazania zdolności kredytowej, według zasad i mechanizmów ustalanych jednostronnie przez instytucję finansującą.
- Ryzyko podjęcia nieopłacalnej decyzji, w obliczu mnogości ofert.
- Restrykcyjne podejście banków do historii kredytowej.
Niskooprocentowane pożyczki z funduszy unijnych
Tak zwane "pożyczki unijne" przeznaczone dla podmiotów MŚP charakteryzują się przede wszystkim znacznie niższym kosztem kapitału, niż w przypadku standardowej oferty z rynku "komercyjnego", czyli bankowego. Znakomita większość ów instrumentów objęta jest gwarancją de minimis, w związku z czym oprocentowanie nie tylko kształtuje się na kilkukrotnie niższym poziomie, ale dodatkowo jest stałe w całym okresie finansowania. Oznacza to, że pożyczkobiorca zabezpieczony jest przed wszelkimi wahaniami stóp na rynku. Niskooprocentowane pożyczki z funduszy unijnych mają charakter celowy, co oznacza że mogą zostać udzielone na konkretny rodzaj przedsięwzięcia.
Pożyczki inwestycyjne jak sama nazwa wskazuje, pozwalają na zrealizowanie celów inwestycyjnych przedsiębiorstwa, takich jak zakup maszyn, pojazdów, urządzeń i innych środków trwałych. Pożyczki obrotowe mogą wiązać się z finansowaniem inwestycyjnym i dotyczyć związanych z danym przedsięwzięciem wydatków obrotowych. Ponadto w ich ramy wpisują się koszty najmu, zakup towarów i materiałów, czy też zaplata wynagrodzeń. Pożyczka płynnościowa realizuje wszystkie cele pożyczek obrotowych, do tego można przeznaczyć ją na pokrycie wydatków bieżących, czy zobowiązań handlowych. Pożyczka hipoteczna z kolei obejmuje w swoim zakresie zakup nieruchomości komercyjnych, czyli budynków i lokali ukierunkowanych na prowadzenie działalności gospodarczej.
Pożyczki unijne wiążą się z koniecznością przedstawienia stosownego zabezpieczenia. Najczęściej jest to zabezpieczenie rzeczowe, w postaci wpisu hipotecznego w księdze wieczystej nieruchomości, bądź zastawu rejestrowego na środku trwałym. Możliwe jest również skorzystanie z funduszów poręczeniowych.
Zobowiązania tego typu nie są wpisywane do raportu BIK, dzięki czemu pozyskanie opisywanego instrumentu nie obniża zdolności kredytowej w oczach banku, w kontekście późniejszego wnioskowania o kredyt. W zakresie samej zdolności - instytucje finansujące instrumenty z rynku unijnego wykazują się wyższą elastycznością i dopuszczają znacznie dłuższe opóźnienia w spłatach dotychczasowych zobowiązań, a do tego bazują na prognozie, a zatem biorą pod uwagę przyszłe zdarzenia gospodarcze. Okres procesowania trwa zasadniczo od 3 do 6 tygodni.
Niskooprocentowane pożyczki z funduszy unijnych - wady i zalety
Zalety
- Bardzo niskie, a także stałe w całym okresie finansowania oprocentowanie pożyczek
- Pożyczka nie jest wpisywana do bazy BIK
- Możliwość oparcia zdolności finansowej na przyszłych okresach, na podstawie sporządzonej prognozy
- Pro-klienckie podejście instytucji finansujących w zakresie historii spłat dotychczasowych rat zobowiązań
- Publiczny charakter instytucji dystrybuujących środki - niższy poziom ryzyka
- Prowizje i dodatkowe opłaty występują sporadycznie
Wady
- Ograniczony okres finansowania w przypadku niektórych instrumentów
- Konieczność posiadania wysokowartościowego zabezpieczenia
- Część branż, bądź celów wydatkowania może być wykluczona z poszczególnych programów
- Okresowość występowania poszczególnych instrumentów (najczęściej do wyczerpania puli środków) oraz różny poziom dostępności w poszczególnych województwach.
Dofinansowania dla firm
Perspektywa pozyskania bezzwrotnych środków na rozwój działającej firmy jest niezwykle kusząca z punktu widzenia przedsiębiorcy. Zawiłość poszczególnych zapisów regulaminowych, a także ilość wymogów formalnych do spełnienia może wydawać się na pierwszy rzut oka przytłaczająca, jednak opłacalność dotacji dla firm sprawia, że jest to instrument chodliwy, cieszący się ogromnym zainteresowaniem. Dotacje i dofinansowania pochodzą z różnych źródeł i przekazywane są na różne cele.
Do sieci instytucji dystrybuujących środki europejskie należą "grupy LGD", czyli lokalne grupy działania funkcjonujące na terenie całego kraju, pozyskujące środki z Urzędu Marszałkowskiego. W ramach swoich działań prowadzą one nabory skierowane dla beneficjentów pochodzących w głównej mierze z mniejszych miejscowości i wsi, zarówno na rozwój, jak i podejmowanie działalności gospodarczej, w formie premii, bądź refundacji. Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa (ARiMR) kieruje swoją ofertę przede wszystkim do rolników, m.in. na maszyny i urządzenia rolne, zaś Narodowe Centrum Badań i Rozwoju do przedsiębiorstw realizujących badania przemysłowe i prace rozwojowe. Ponadto na rynku krajowym możliwe jest pozyskanie dotacji z takich źródeł jak: Ogólnopolskie Programy Operacyjne, Regionalne Programy Operacyjne, Powiatowe Urzędy Pracy. Mnogość źródeł bezpośrednich oraz instytucji zarządzających dostępnymi funduszami, z jednej strony napawa optymizmem, z drugiej natomiast stanowi dodatkowe utrudnienie i barierę. Spójrzmy na najważniejsze zalety oraz wady rozwiązania jakim są dotacje i dofinansowania dla firm.
Dofinansowania dla firm - wady i zalety
Zalety
- Bezzwrotność pozyskanych środków
- Duża ilość instytucji wdrażających programy na terenie całego kraju
- Możliwość zweryfikowania oraz zrealizowania projektów, które najczęściej nie byłyby możliwe bez udziału dotacji.
- Znacznie mniejsze ryzyko finansowe, związane z realizacją danego przedsięwzięcia
Wady
- Skomplikowany proces wnioskowania - duża ilość wymogów formalnych
- Ograniczona dostępność poszczególnych programów
- Konieczność wniesienia wkładu własnego w przypadku większości programów
- Obowiązek utrzymania projektu przez okres wynikający z regulaminu danego programu
Leasing
Przedmiotem leasingu są środki trwałe takie jak: środki transportu, instalacje fotowoltaiczne, urządzenia i maszyny. Leasingobiorca posiada prawo do ich użytkowania w okresie trwania umowy, a po jej wygaśnięciu - posiada możliwość wykupu danych przedmiotów po określonej wcześniej cenie. Ze względu na możliwości operacyjne oraz finansowe, jakie niesie za sobą te rozwiązanie, jest ono najpopularniejszą i jedną z najbardziej opłacalnych form finansowania środków trwałych, na którą decydują się zarówno firmy w początkowej fazie rozwoju, jak i te dojrzałe z wieloletnim stażem na rynku. Leasing dzielimy na dwie podstawowe kategorie.
Leasing operacyjny jest formą znacznie częściej stosowaną od leasingu finansowego. W pierwszym przypadku obowiązek amortyzacji spoczywa na leasingodawcy, zaś w drugim na leasingobiorcy. Decydując się na leasing operacyjny przedsiębiorca wrzuca w koszty wysokość rat netto, a także opłaty wstępnej, a w leasingu finansowym - jedynie część odsetkową rat, a także amortyzację. Przedmiot leasingu staje się wówczas własnością leasingobiorcy po dokonaniu ostatniej raty.
Niewątpliwą wartość dodaną leasingów stanowi niski stopień ich skomplikowania, co przekłada się na stosunkowo szybki okres rozpatrzenia wniosku - maksymalnie kilka tygodni, minimalnie - nawet kilka dni. Dodatkowo jest to rozwiązanie w wielu przypadkach dostępne nawet od pierwszego dnia prowadzenia działalności, w przeciwieństwie do kredytu bankowego.
Leasing - wady i zalety
Zalety
- Szybki i nieskomplikowany proces wnioskowania
- Szeroki katalog przedmiotów w ramach leasingu
- Brak obciążenia zdolności kredytowej
- Wysoka opłacalność kosztowa, spotęgowana efektem tarczy podatkowej.
Wady
- W trakcie trwania leasingu to instytucja finansująca jest właścicielem przedmiotu finansowania
- Konieczność ubezpieczenia przedmiotu (np. samochodu) na własną rękę
- List item
Faktoring
Faktoring polega na sfinansowaniu przez firmę faktoringową faktur wystawionych przez przedsiębiorcę. Usługa ta pozwala firmie na błyskawiczne pozyskanie środków z tytułu faktur z odroczonym terminem platności. Instrument ten dedykowany jest przede wszystkim dla przedsiębiorców, którzy chcą zadbać o utrzymanie płynności finansowej na optymalnym poziomie i posiadają problem z terminowym regulowaniem zobowiązań przez swoich kontrahentów. Zatory płatnicze nie są zjawiskiem pożądanym przez żaden podmiot gospodarczy, a w czasach trwającej pandemii ze względu na czynniki sanitarne, gospodarcze, bądź ekonomiczne, mogą wystąpić one nawet pomimo zastosowania środków bezpieczeństwa, stąd rosnąca w ostatnim czasie popularność usług faktoringowych.
Faktoring - wady i zalety
Zalety
- Możliwość szybkiego wsparcia płynności finansowej
- Szeroko oferta rynkowa
- Zmniejszenie ryzyka nieopłacenia zobowiązań przez kontrahenta
- Dodatkowa weryfikacji kontrahenta przez firmę faktoringową, uwiarygadniająca współpracę
- Środki finansowe z wystawionej faktury nawet w ten sam dzień
Wady
- Stosunkowo wysokie opłaty pobierane przez firmę faktoringową
- W większości przypadków wymagana zgoda na cesję, udzielaną przez kontrahentów
- Ryzyko pogorszenia relacji z kontrahentami
Kredyt kupiecki
Kredyt kupiecki, zwany także kredytem towarowym jest dość specyficzną formą finansowania, zwłaszcza w odniesieniu do powyżej omawianych instrumentów, ponieważ nie wymaga on nawiązania relacji z instytucją finansującą. Kredyt kupiecki polega bowiem na osiągnięciu porozumienia pomiędzy sprzedającym przedsiębiorca, a kupującym klientem biznesowym w formie sformalizowanej poprzez stosowną umowę, bądź na zasadzie "umowy dżentelmeńskiej". Nabywca zobowiązuje się wówczas do uregulowania płatności za nabyty towar lub usługę, po terminie dostawy. Innymi słowy jest to po prostu swego rodzaju finansowanie się kapitałem kontrahentów, poprzez opóźnienie realnej płatności za dostarczony towar lub usługi, wynikające z odroczonego terminu płatności na fakturze.
Kredyt kupiecki jest narzędziem bardzo tanim (żeby nie powiedzieć darmowym) oraz obarczonym niskim ryzykiem. Trzeba sobie natomiast powiedzieć wprost, że nie jest to rozwiązanie dostępne dla wszystkich. Trudno bowiem o wynegocjowanie odroczonych terminów płatności, bez ugruntowanej pozycji na rynku lub długofalowych, dobrych relacji z kontrahentami. Z pojęcie kredytu kupieckiego wiąże się również nieodłącznie pojęcie tzw. skonta, które polega na udzieleniu stronie kupującej swego rodzaju upustu, w zamian za dokonanie wcześniejszej niż wynikałoby to z faktury płatności. Jeśli masz możliwość wynegocjowania wydłużonych terminów płatności oraz czujesz się na siłach w kwestii skutecznego zarządzania płynnością finansową firmy, kredyt kupiecki będzie doskonałym rozwiązaniem.
Kredyt kupiecki - wady i zalety
Zalety
- Usługa niewymagająca angażowania banków, ani innych instytucji finansowych
- Duża elastyczność rozwiązania, pozwalająca wprowadzić spersonalizowane zapisy w umowie, w drodze negocjacji z partnerem biznesowym
- Możliwość uzyskania korzystnych warunków cenowych, a nawet bezpłatnego kredytu kupieckiego
Wady
- Powstawanie zobowiązań wobec dostawców, których nadwyżka może negatywnie rzutować w kontekście uzyskania innych instrumentów
- Problem z egzekucją należności (po stronie kredytującego)w przypadku niezastosowania odpowiednich mechanizmów zabezpieczenia wierzytelności
- Konieczność umiejętnego zarządzania płynnością finansową oraz kapitałem obrotowym firmy.
Zdaję sobie sprawę, że w kontekście zmian podatkowych, a także czyhających zagrożeń wynikających chociażby z panującej wciąż pandemii koronawirusa, możliwości pozyskania kapitału są tematem wyjątkowo istotnym dla przedsiębiorców, stąd w najbliższym czasie planujemy sporządzenie większej ilości artykułów na temat poszczególnych form finansowania, w ramach uzupełnienia dzisiejszej dawki informacji. Na naszej stronie internetowej w poszczególnych zakładkach znajdziecie również garść informacji, które pomogą w podjęciu optymalnych decyzji. Jako doradca finansowy, proponuję również bezpłatne konsultacje, w ramach których przeanalizujemy indywidualną sytuację każdego z klientów, przedstawimy potencjalne ścieżki działania i ułatwimy dokonanie najbardziej opłacalnego wyboru.
