Jak zdobyć środki na rozpoczęcie działalności gospodarczej?
Otwarcie działalności gospodarczej jest ambitną decyzją, która potencjalnie może przynieść długofalowe korzyści. Niezależność pod kątem braku konieczności podporządkowywania swoich działań względem przełożonych, samodzielność w kształtowaniu kierunku rozwoju swojej firmy i możliwość zbudowania dobrze prosperującego przedsiębiorstwa, to bardzo kuszące perspektywy - zwłaszcza dla osób, które posiadają konkretny pomysł na własną działalność.
Aby jednak ów wizja stała się realna - należy dysponować odpowiednim kapitałem początkowym na poczet koniecznych do poniesienia wydatków inwestycyjnych/obrotowych/promocyjno-marketingowych, a także pozostałych kosztów - w tym opłat bieżących. Bez wymaganego zaplecza finansowego efektywne wdrożenie w życie założonego planu może okazać się niemożliwe, a cała operacja - zakończyć fiaskiem.
W związku z powyższym - wielu potencjalnych przedsiębiorców zadaje sobie pytania: Skąd wziąć pieniądze na rozpoczęcie działalności? Jak zdobyć środki na własny biznes? Jakie mogą być źródła finansowania otwarcia działalności gospodarczej? Niniejszy wpis ma za zadanie przedstawić różne warianty pozyskania kapitału na otwarcie firmy, wraz z zestawieniem wad i zalet poszczególnych opcji. Nie każdy przypadek jest bowiem zerojedynkowy, a wybór danego rozwiązania determinować mogą zarówno indywidualne preferencje, jak i szereg pozostałych czynników finansowych oraz pozafinansowych. Zachęcamy do uważnej lektury, mając głęboką nadzieję i zarazem przeświadczenie, że zawarta w nim wiedza ułatwi Wam podjęcie racjonalnej decyzji.
Jeżeli trafiłeś w to miejsce jako aktywny właściciel firmy - nic straconego. Na naszej stronie znajdziesz szereg informacji w formie artykułów skierowanych stricte do istniejących przedsiębiorstw, a także dedykowany wpis w podobnej tematyce - 7 sposobów na pozyskanie kapitału dla przedsiębiorców.
SPIS TREŚCI:
I. Dotacje
II. Pożyczki unijne / kredyty bankowe
III. Oszczędności własne
IV. Środki od rodziny / znajomych
V. Crowdfunding
VI. Aniołowe biznesu / Venture capital
VII. Wspólnik
Dotacje na rozpoczęcie działalności gospodarczej
Dotacje na otwarcie firmy są jednym z najbardziej popularnych rozwiązań w zakresie pokrycia kosztów rozpoczęcia działalności. ciężko bowiem o bardziej opłacalną finansowo opcję od bezzwrotnej formy udzielonych funduszy? W teorii proces pozyskiwania dofinansowania nie wygląda na skomplikowany: przygotowanie wytypowanej przez instytucję dokumentacji, otrzymanie wsparcia finansowego i wydatkowanie uzyskanych środków. Z praktycznego punktu widzenia jest to działanie dość złożone, wymagające przedstawianie koncepcji biznesu w atrakcyjny, wysoko punktowany sposób (poprzez przygotowanie mniej lub bardziej skomplikowanych dokumentów), a także spełnienia szeregu warunków formalnych wyznaczonych przez daną instytucję prowadzącą nabór.
Zaczynając jednak od samego początku - dotacje na rozpoczęcie działalności gospodarczej mają charakter celowy. Na wstępnym etapie należy zatem zastanowić się jakiego rodzaju wydatki wchodzą w skład kosztów kwalifikowalnych, a które pozycje należy sfinansować z własnej kieszeni, bądź zmienić lub zmodyfikować je tak, aby spełniały wymogi regulaminowe danego naboru. Do najpopularniejszych i najczęściej akceptowanych kategorii wydatków zaliczamy: inwestycje w środki trwałe (w tym maszyny, urządzenia), wyposażenie lokalu, czy wartości niematerialne i prawne (oprogramowanie, licencje). Rzadziej akceptowane , bądź ograniczane kwotowo są natomiast koszty związane z marketingiem, modernizacją lub remontem nieruchomości (warto dodatkowo podkreślić, iż nie ma możliwości sfinansowania zakupu lokalu za pomocą dotacji), bądź nabyciem towarów i materiałów. Wykluczone z finansowania jest najczęściej pokrycie przyszłych wydatków bieżących, takich jak najem lokalu, księgowość czy rachunki ze media. Ostateczny zakres finansowania determinowany jest poprzez odgórne rozporządzenia, bądź regulaminy poszczególnych instytucji, jak i również przez pryzmat charakteru podejmowanej działalności.
W zakresie sporządzenia dokumentacji - nieodłączny i obowiązkowy element stanowi biznesplan przedsięwzięcia. Struktura dokumentu i jego złożoność różni się w poszczególnych programach i instytucjach. Zdarza się, że w naborach wymagających opracowania bardziej szczegółowego biznesplanu, sprawia on przyszłym przedsiębiorcom spore problemy - w szczególności, kiedy mają do czynienia pierwszy raz z tego typu dokumentem i zagadnieniami (ciężko się temu dziwić). Poprawnie sporządzony Biznesplan powinien zawierać między innymi: szczegółowy opis planowanej działalności, informację na temat posiadanych zasobów rzeczowych, intelektualnych oraz doświadczenia zawodowego i posiadanych kwalifikacji wnioskodawcy, określony plan rzeczowo-finansowy (w tym zakres wydatkowania środków wraz z opisem poszczególnych wydatków oraz ich przydatności w kontekście działalności operacyjnej), analizę konkurencji, analizę SWOT, prognozę finansową wraz ze szczegółowym uzasadnieniem szacowanych przychodów i kosztów. Wyniki samej prognozy powinny wiarygodnie oddawać potencjał przedsiębiorstwa, a jednocześnie uzasadniać ekonomiczną racjonalność projektu i wykazywać odpowiedni poziom rentowności, płynności finansowej na przestrzeni kolejnych okresów oraz pozostałych elementów analizy wskaźnikowej. W dużym skrócie - biznesplan powinien w sposób atrakcyjny przedstawić Twoją koncepcję na prowadzenie biznesu, a także wykazać, że jest to pomysł opłacalny oraz trwały. Niemniej istotnym formularzem jest sam wniosek, który określa istotne z punktu widzenia instytucji prowadzącej nabór informacje. Jeżeli nabór prowadzony jest w trybie konkursowym - we wniosku należy koniecznie odnieść się do punktowanych wskaźników, których spełnienie może być odgórnie wymagane, bądź znacząco podwyższyć szanse na zakwalifikowanie projektu do listy rankingowej przedsięwzięć podlegających wsparciu. Składając aplikację (część pozycji uzależniona jest od specyfiki danego naboru) przygotować należy również szereg oświadczeń, formularz pomocy de minimis, oferty handlowe odnoszące się do planowanych wydatków, dokumenty dotyczące lokalu, w którym prowadzona będzie działalność, umowy/zaświadczenia/certyfikaty odnoszące się do doświadczenia lub kwalifikacji zawodowych, a także pozostałe załączniki określone w przepisach.
Kolejną kwestią, na którą warto zwrócić szczególną uwagę jest rozliczenie dotacji. Celowy charakter ów instrumentów obowiązuje nie tylko w trakcie składania dokumentacji, ale przede wszystkim podczas wydatkowania pozyskanych środków. Czynnik ten podlega szczegółowej weryfikacji, między innymi na podstawie przedłożonych faktur zakupu, bądź zapowiedzianych kontroli, które mogą nastąpić w trakcie okresu trwałości projektu. Innymi słowy - pozyskane pieniądze muszą zostać przeznaczone na zakres wskazany na etapie wnioskowania. W przypadku chęci zmiany poszczególnych pozycji uwzględnionych w harmonogramie rzeczowo-finansowym - należy niezwłocznie poinformować instytucję.
Powyższe informacje mają charakter uniwersalny i co do zasady - odnoszą się do każdego rodzaju bezzwrotnych dotacji na otwarcie firmy. Pozostałe czynniki - takie jak daty poszczególnych konkursów, kryteria formalne oraz premiujące, konkretne zobowiązania wynikające z podpisania umowy, potencjały kwotowe, ewentualne zabezpieczenia i pozostałe elementy - uzależnione są od źródła, z którego skorzysta beneficjent. Wśród nich wyróżniamy:
LGD (Lokalne Grupy Działania) to instytucje funkcjonujące na terenie gmin wiejskich i wiejsko-miejskich. W ramach Programu Rozwojów Obszarów Wiejskich (PROW 2014-2020, wkrótce: 2021-2027) - regularnie ogłaszają one nabory w zakresie wzrostu przedsiębiorczości - zarówno dla istniejących podmiotów, jak i na założenie nowej firmy. Częstotliwość naborów LGD na podjęcie działalności kształtuje się zazwyczaj na pułapie od 1 do 2 naborów w ciągu roku. Konkretne daty zależne są od poszczególnych stowarzyszeń i mogą różnić się w zależności od lokalizacji danej grupy LGD, jednak ogłaszane są najczęściej z kilkutygodniowym wyprzedzeniem, zaś sam etap przyjmowania wniosków trwa od 2 do 4 tygodni. Podkreślić należy fakt, iż beneficjentami tego typu dotacji mogą zostać wyłącznie osoby fizyczne zameldowane na terenie wsi/miejscowości, które liczą nie więcej, niż 20 000 mieszkańców. Dopuszczalne jest wprawdzie zameldowanie czasowe, natomiast działalność musi posiadać siedzibę na terenie gminy podlegającej pod Lokalną Grupę Działania, która ogłasza nabór.
Kwota, którą można uzyskać w ramach niniejszych dotacji wynosi od 50 000 do 100 000 PLN - w zależności od kwoty określonej w ogłoszeniu o naborze. Jest to zatem źródło niosące najwyższy potencjał kwotowy w kontekście dotacji na założenie firmy (z wyłączeniem dotacji przeznaczonych dla osób podlegających pod KRUS), a także jedyne, które nie wymaga posiadania statusu osoby bezrobotnej, bądź biernej zawodowo. Jednocześnie wiąże się ze stosunkowo długofalowym procesem - ogłoszenie listy rankingowej projektów kwalifikujących się pod otrzymanie wsparcia finansowego trwa zasadniczo około 3 miesięcy, zaś dalszy proces administracyjny związany z przygotowaniem i podpisaniem umowy o dofinansowanie, wypłatą środków i założeniem firmy - kolejnych 6 do 9 miesięcy po ogłoszeniu listy rankingowej.
Pula środków w ramach poszczególnych naborów pozwala na sfinansowanie od kilku do kilkunastu projektów, zaś wybór konkretnych wnioskodawców determinuje ilość otrzymanych punktów. Te zaś wynikają z lokalnych kryteriów wyboru (każda instytucja posiada w tym zakresie odrębne zapisy, stąd poszczególne przypadki należy rozpatrywać indywidualnie). Otrzymanie punktów w ramach danych zagadnień uzależnione jest od przedłożenia wskazanych dokumentów, bądź zawarcia racjonalnego uzasadnienia w dostarczonym wniosku i/lub biznesplanie. Do najczęściej premiowanych czynników należą: przynależność do grupy defaworyzowanej (określonej w tzw. LSR danej Lokalnej Grupy Działania), innowacyjność operacji, a także wpływ na środowisko i klimat. Ponadto, w niemal każdym przypadku na dodatkowe punkty mogą liczyć działalności, które świadczyć będą usługi turystyczne/rekreacyjne.
Pozostałe informacje (wymogi formalne, zakres finansowania, zobowiązania beneficjenta, jak i sam przebieg procesu) opisany został w sporządzonym przez nas wpisie, dedykowanym opisywanemu instrumentowi - Dofinansowanie na rozpoczęcie działalności gospodarczej z LGD.
Dotacje LGD - zalety
- Wysoka kwota wsparcia finansowego
- Możliwość złożenia aplikacji będąc osobą aktywną zawodowo
- Potencjalne zwiększenie szans na uzyskanie dotacji poprzez spełnienie kryteriów wyboru operacji
- Bezzwrotny charakter środków
Dotacje LGD - wady
- Instrument przeznaczony wyłącznie dla osób zamieszkujących obszary wiejskie/wiejsko-miejskie
- Stosunkowo długi okres rozpatrywania wniosków przyznawania środków
- Niska częstotliwość naborów
- Rozbudowana dokumentacja
Dotacje z PUP (Powiatowych Urzędów Pracy) przeznaczone są wyłącznie dla wnioskodawców zarejestrowanych jako osoby bezrobotne w danym Urzędzie. Obecnie okres posiadania ów statusu nie jest ściśle określony i możliwe jest dokonanie rejestracji bezpośrednio przed złożeniem wniosku, Niektóre urzędy wymagają, aby potencjalny wnioskodawca przed złożeniem wniosku odbył spotkanie z zatrudnionym w urzędzie doradcą zawodowym w celu opracowania tzw. IPD (indywidualnyplan działania) Podobnie jak Lokalne Grupy Działania, tak i Powiatowe Urzędy Pracy posiadają swoje własne, odrębne regulaminy, które określają zakres finansowania, warunki formalne przyznania dotacji, jak i sposób zabezpieczenia. Ta ostatnia kwestia jest obligatoryjna w przypadku tego rodzaju źródła, a do najczęściej stosowanych form zabezpieczeń należy poręczenie (lub poręczenia) osób trzecich. Inne opcje dopuszczalne przez poszczególne Urzędy Pracy to zastaw rejestrowy na rzeczach, hipoteka na nieruchomości, akt notarialny o poddaniu się egzekucji, gwarancja bankowa, bądź blokada środków na koncie.
Bardzo istotną kwestią jest posiadanie doświadczenia zawodowego, bądź kwalifikacji w zakresie podejmowanej działalności - o ile w przypadku dotacji LGD był to czynnik, który mógł co najwyżej wpłynąć na punktację i nieznacznie zwiększyć szanse na powodzenie procesu, tak Urzędy Pracy bardzo często wymagają od wnioskodawców obligatoryjnie, przedłożenia stosownej w tym zakresie dokumentacji. Należy równiez pamiętać, iż w przypadku rodzajów działalności wymagających szczególnych kwalifikacji, licencji lub uprawnień - koniecznie trzeba takimi dysponować na etapie wnioskowania (np. uprawnienia SEP w przypadku elektryka, czy wpis do Krajowej Izbie Radców Prawnych - w przypadku radcy prawnego). Jeżeli nie posiadasz udokumentowanego doświadczenia zawodowego, w niektórych urzędach wystarczającym jest wykazanie stosownych kwalifikacji, uprawnień, specjalistycznych kursów, bądź szkoleń o tematyce zbieżnej lub pokrewnej z planowanym zakresem prac/usług świadczonych przez powstające przedsiębiorstwo.
Maksymalną kwotę dotacji PUP stanowi sześciokrotność przeciętnego wynagrodzenia w ostatnim zamkniętym kwartale (na dzień 07.10.2023 r. - jest to około 42 000 PLN). W praktyce jednak wiele Urzędów stosuje niższe widełki i realna wartość wsparcia waha się zasadniczo od 21 000 do 35 000 PLN. Rozwiązanie te cechuje jednak wyższa częstotliwość naborów (do kilku w ciągu roku, a w niektórych instytucjach nabory prowadzone są w trybie ciągłym), szybszy okres rozpatrywania wniosków i udzielania środków, a także większe liczba faktycznie wspartych beneficjentów.
Dotacje PUP - zalety
- Wysoka częstotliwość ogłaszanych naborów (bądź nabory ciągłe, do wyczerpania puli środków)
- Stosunkowo niewielka ilość wymaganych dokumentów formalnych
- Bezzwrotny charakter środków
Dotacje LGD - wady
- Konieczność posiadania statusu osoby bezrobotnej
- Wymagalność posiadania doświadczenia / kwalifikacji zawodowych
- Ograniczenia w zakresie finansowania, narzucane przez poszczególne Urzędy
DOTACJE POWER / RPO NA ROZPOCZĘCIE BIZNESU (na dzień 07.10.2023 instrument niedostępny)
O ile w przypadku wyżej wymienionych źródeł - instytucje oceniające były jasno określone strukturalnie, tak w przypadku dotacji POWER / RPO - ich wybór dokonywany jest na drodze przetargu, w ramach realizacji programów operacyjnych Funduszy Europejskich. Różnią się one założeniami głównie w kontekście przyznawanej kwoty i charakterystyki przebiegu procesu. Dodatkowo - rozróżnić należy dotacje POWER (dedykowane osobom od 18 do 29 roku życia) od dotacji RPO (dla osób powyżej 29 roku życia). Nie różnią się one znacząco założeniami, jednak skierowane są do określonych grup odbiorców, wymienionych w ogłoszeniu o naborze. Potencjalni beneficjenci powinni być osobami biernymi zawodowo, lecz niezarejestrowanymi w Urzędzie Pracy jako osoby bezrobotne.
Podstawową różnicą względem pozostałych instrumentów dotacyjnych na rozpoczęcie działalności jest fakt, iż w ramach niniejszego źródła udzielane jest wsparcie pomostowe (którego wysokość wynosi najczęściej od 1500 PLN do 2800 PLN miesięcznie, przez okres 6 miesięcy) - udzielane na wydatki bieżące firmy w pierwszej fazie rozwoju działalności, takie jak: wynajem lokalu, koszty związane z marketingiem i promocją, usługi obce, opłaty i podatki - w tym również składki ZUS. Dodatkowo - po podpisaniu umowy przyznawana jest jednorazowa kwota wsparcia finansowego (aktualnie w wysokości 23 050 PLN) - na szeroki zakres celów związanych z prowadzoną działalnością gospodarczą, ze szczególnym wskazaniem na wydatki o charakterze inwestycyjnym.
Proces aplikacyjny poprzedzony jest przygotowaniem formularza wstępnego, który stanowi jednocześnie podstawę do dalszej pracy nad biznesplanem przedsięwzięcia. Po zakwalifikowaniu się do listy projektowej - wnioskodawca odbywa szkolenia i spotkania stacjonarne, ukierunkowanych na tematykę wydajnego prowadzenia działalności, obsługi księgowej, czy elementów prawnych. W następnym kroku sporządzany jest biznesplan, a w przypadku uzyskania zielonego światła na sfinansowanie przedsięwzięcia - również wniosek o udzielenie płatności. Instrumenty te dedykowane są odbiorcom zgromadzonym na terenie danego regionu (województwa, a niekiedy poszczególnych powiatów), w którym prowadzony jest w danym momencie nabór.
Dotacje POWER / RPO - zalety
- Bezpłatne szkolenia, uwzględnione odgórnie w ramach procesu
- Udzielane comiesięcznie (przez okres 6 miesięcy) wsparcie pomostowe na wydatki bieżące
- Bezzwrotny charakter środków
Dotacje POWER / RPO - wady
- Wymóg posiadania statusu osoby biernej zawodowo
- Obowiązujące ograniczenia wiekowe w ramach poszczególnych naborów
- Wyczerpana pula środków w obecnej perspektywie w większości regionów
Podsumowując wątek dotacji - są to z pewnością bardzo opłacalne formy finansowania nowopowstającego biznesu, które cieszą się ogromną popularnością konsumentów. Należy jednocześnie mieć jednak z tyłu głowy fakt, iż nie każdy cel finansowania będzie możliwy do realizacji, a samo otrzymanie środków wiąże się z koniecznością spełnienia szeregu formalności, zapewnienia trwałości projektu i utrzymania działalności przez okres od 1 do 3 lat (w zależności od wybranego źródła).
Pożyczki unijne i kredyty bankowe na rozpoczęcie działalności gospodarczej
Mając już świadomość w jaki sposób działają instrumenty bezzwrotne - warto przytoczyć również wątek preferencyjnych pożyczek unijnych i kredytów na otwarcie biznesu. Wyższe pule środków, szybszy czas załatwienia, bardziej elastyczny zakres wydatków, większa jednorazowa kwota, a także prostsze w stosunku do dotacji procesy aplikacyjne mogą sprawić, iż forma ta okaże się atrakcyjną alternatywą dla funduszy bezwrotnych. Jednak jakie są dostępne możliwości w tym zakresie i czym charakteryzują się poszczególne rozwiązania?
Rządowy produkt Banku Gospodarstwa Krajowego, funkcjonujący na terenie całego kraju i kierowany do osób bezrobotnych zarejestrowanych w Powiatowym Urzędzie Pracy, a także absolwentów uczelni i szkół wyższych, studentów ostatniego roku oraz opiekunów osób niepełnosprawnych. Wnioski składać można do instytucji finansowych, które działają na regionie obejmującym teren przyszłej siedziby działalności.
Maksymalna kwota pożyczki wynosi dwudziestokrotność przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia i aktualnie (na dzień 07.10.2023 r. wynosi około 142 000 PLN). Poza wysokim potencjałem kwotowym - pożyczkobiorca może liczyć także na preferencyjne oprocentowanie równe 25% stopy redyskonta weksli NBP (na dzień 07.10.2023 r jest to 1,45%) lub 10% ów stopy (aktualnie: 0,58%) - jeżeli podejmowana działalność dotyczy prowadzenia żłobka lub klubu dziecięcego, świadczącego usługi rehabilitacyjne na rzecz dzieci niepełnosprawnych oraz opiekunów osób niepełnosprawnych.
Środki przeznaczone mogą zostać na zakup środków trwałych, urządzeń, środków transportu, wydatków obrotowych (w tym materiałów i towarów), a także stałych kosztów prowadzenia działalności ponoszonych do 6 miesięcy od podpisania umowy (np. wynajem lokalu, księgowość, media). Wnioskodawca nie stoi przed obowiązkiem wykazania stałego dochodu, jednak obligatoryjnie musi posiadać zabezpieczenie w formie poręczyciela/poręczycieli (kwoty do 50 tys.), bądź hipoteki na nieruchomości (kwoty powyżej 50 tys.). Proces rozpatrywania aplikacji mieści się w granicach od 3 tygodni do 2 miesięcy i zwieńczony jest wydaniem decyzji, zarejestrowaniem działalności w rejestrze CEIDG, podpisaniem umowy, po której następuje wypłata środków.
Pożyczka Pierwszy Biznes Wsparcie w Starcie - Zalety
- Niskie i stałe w całym okresie oprocentowanie - możliwość precyzyjnego oszacowania kosztów spłaty
- Wysoki potencjał kwotowy, stanowiący 20-krotność przeciętnego wynagrodzenia
- Szeroki zakres celów finansowania
- Możliwość wnioskowania o karencję i rozpoczęcia spłaty dopiero po 12 miesiącach.
Pożyczka Pierwszy Biznes Wsparcie w Starcie - Zalety
- Konieczność przedłożenia zabezpieczenia
- Ściśle określony zakres potencjalnych pożyczkobiorców
- Ograniczona dostępność środków w niektórych województwach/instytucjach
- Forma zwrotna
POŻYCZKI UNIJNE NA OTWARCIE DZIAŁALNOŚCI
Jeżeli z pewnych względów pożyczka BGK nie spełnia Twoich oczekiwań, bądź nie należysz do określonej strukturalnie grupy potencjalnych beneficjentów - szansa na sfinansowanie powstającej działalności w ramach preferencyjnego oprocentowania nie jest jeszcze stracona. Na terenie poszczególnych województw funkcjonują pozostałe niskooprocentowane pożyczki w formie zwrotnej - objęte najczęściej gwarancją de minimis.
Zakres finansowania uzależniony jest od specyfiki danego instrumentu oraz regulaminu instytucji. Najczęściej jest on współmierny do omawianej opcji "Wsparcie w Starcie" i obejmuje szereg wydatków inwestycyjnych, a niekiedy również obrotowych. Finansowanie w formie pożyczki unijnej każdorazowo wymaga przedłożenia zabezpieczenia (w formie poręczenia osób trzecich / hipoteki / zastawu rejestrowego na środku trwałym). W przypadku zabezpieczeń w formie rzeczowej - ich wartość co do zasady powinna osiągnąć minimum 130% wnioskowanej kwoty.
Jakie jest oprocentowanie pożyczek unijnych na rozpoczęcie działalności? Ile środków można uzyskać? Na te pytania nie możemy udzielić jednoznacznej odpowiedzi, wziąwszy pod uwagę zróżnicowanie poszczególnych instrumentów. Podstawę wyliczeń w zakresie oprocentowania stanowi najczęściej stopa bazowa, ogłaszana w komunikatach Komisji Europejskiej, której aktualny pułap wynosi 7,17%. Doliczyć należy wówczas marżę instytucji finansującej. Oprocentowanie części pożyczek oscyluje jednak częstokrotnie na znacznie niższym poziomie ze względu na zastosowanie wsparcia publicznego w formie wspomnianej już pomocy de minimis - w praktyce oprocentowanie takich pożyczek waha się w przedziale od 2% do 4%. Co istotne - oprocentowanie tego typu instrumentów jest zazwyczaj stałe w całym okresie, co chroni pożyczkobiorcę przed nagłym wzrostem kosztów z tytułu rat odsetkowych. Potencjał kwotowy waha się zaś od kilkudziesięciu do nawet kilkuset tysięcy złotych - w zależności od maksymalnej wartości określonej w regulaminie naboru, a także stosunku wartości zabezpieczenia do wnioskowanej sumy pieniężnej.
Informacje na temat dostępnych aktualnie instrumentów przeznaczonych dla osób zainteresowanych pozyskaniem środków na otwarcie działalności, a także pozostałych form pożyczek unijnych oraz dotacji - znajdują się w naszym newsletterze - zapisu można dokonać poprzez odwiedzenie zakładki Pożyczki Unijne.
Pożyczki unijne na rozpoczęcie działalności - zalety
- Wysoki potencjał kwotowy w ramach większości instrumentów
- Szeroki zakres celów finansowania i instytucji ogłaszających nabory
- Stałe oprocentowanie w przypadku przeważającej ilości instrumentów
Pożyczki unijne na rozpoczęcie działalności - wady
- Konieczność przedłożenia zabezpieczenia
- Brak aktywnych naborów w przypadku niektórych regionów/województw
- Nieujednolicone warunki - różnorodność instrumentów generuje konieczność regularnego monitorowania dostępnych opcji
KREDYTY BANKOWE NA OTWARCIE FIRMY
Nie posiadasz stosownego zabezpieczenia, dostępność pożyczek unijnych w Twoim regionie jest ograniczona, zniechęciła Cię ilość koniecznych do przygotowania dokumentów formalnych, bądź z pewnych powodów Twój wniosek został odrzucony? W dalszym ciągu dostępna pozostaje alternatywa - finansowanie z rynku komercyjnego, które również niesie perspektywę uzyskania środków na utworzenie własnego biznesu.
O ile finansowanie istniejącej firmy możliwe będzie dopiero po ugruntowaniu przez przedsiębiorstwo swojej pozycji na rynku i dokonaniu szeregu operacji gospodarczych (zasadniczo: po 12 miesiącach od utworzenia działalności), tak nic nie stoi na przeszkodzie, aby złożyć wniosek o udzielenie kredytu gotówkowego, wnioskując jako osoba fizyczna. Rozwiązanie to może wiązać się z pewną dozą ryzyka, jako iż całkowita kwota do spłaty przekracza wartości wykazywane w przypadku pożyczek unijnych, niemniej jednak pozyskanie kapitału "na start" może zaowocować utworzeniem dobrze prosperującego przedsiębiorstwa, co sprawi iż cała operacja okaże się skuteczna i przede wszystkim - opłacalna.
Czynnikiem przemawiającym za finansowaniem z rynku komercyjnego jest bardzo wysoka dostępność środków, wynikająca z ogromnej liczby banków, funkcjonujących na terenie całego kraju. Działania należy zatem poprzedzić dokonaniem rozeznania rynkowego (przy czym najszybszą i najefektywniejszą ścieżką pozostaje Doradztwo kredytowe). Wyłoni ono najkorzystniejsze możliwości i pozwoli oszacować koszty finansowania oraz dobrać optymalne parametry. Zakres finansowania kredytu gotówkowego pozostaje niemal nieograniczony, co niewątpliwe stanowi przewagę tego rodzaju formy finansowania.
Istotną kwestią jest posiadanie zdolności kredytowej. O ile w przypadku instrumentów unijnych - instytucje posiadają w tej kwestii bardziej elastyczne podejście i opierają się na przyszłej zdolności finansowej, tak banki komercyjne kierują się ściśle określoną polityką i zwracają szczególną uwagę na ów czynnik, którego niespełnienie wykluczy możliwość udzielenia finansowania. Zabezpieczenie rzeczowe, bądź zastosowanie formy poręczenia może wpłynąć pozytywnie na ocenę wnioskodawcy, jednak nie jest wymagane w przeciwieństwie do pożyczek z Funduszy Unijnych, w przypadku gdy ten posiada klarowną i adekwatną ubieganej kwoty sytuację finansową.
Kredyt bankowy na otwarcie firmy - zalety
- Nieograniczona dostępność środków i szerokie grono instytucji finansujących
- Dowolność w zakresie wydatkowania środków
- Bezpłatna współpraca z ekspertem finansowym
Kredyt bankowy na otwarcie firmy - wady
- Konieczność posiadania zdolności kredytowej
- Stosunkowo wysokie koszty całkowite zobowiązania
- Niestabilna sytuacja rynkowa i stale rosnący wskaźnik WIBOR
Środki własne
Środki własne w formie oszczędności jako sposób finansowania biznesu - sprawa wydaje się klarowna i dość oczywista, jednak statystycznie stosunkowo niewielki odsetek przyszłych przedsiębiorców podąża tą ścieżką. Głównie ze względu na fakt, iż oszczędzanie jest procesem długofalowym. W zależności od dochodów danej osoby, a także jego zapotrzebowania w zakresie sfinansowania wydatków na poczet uruchomienia działalności - może przeciągać się w czasie od kilku do nawet kilkudziesięciu miesięcy. Doskonale zdajemy sobie sprawę z faktu, iż miesięczne wydatki gospodarstw domowych stale rosną, a sprawy nie ułatwiają najbliższe prognozy inflacyjne, jednak różnorodność możliwości samodzielnego budowania finansowej poduszki sprawia, iż każdy z nas przy zapewnieniu odpowiedniego poziomu zaangażowania - będzie w stanie prędzej lub później zrealizować wyznaczony cel. Jak oszczędzać pieniądze?
- Zmniejszenie wydatków konsumpcyjnych
- Inwestowanie
- Dodatkowe źródła dochodu
Środki własne na otwarcie działalności - zalety
- Brak uzależnienia od podmiotów zewnętrznych
- Pełna dowolność w zakresie wydatkowania środków
- Brak narzuconych terminów, presji czasowej i pozostałych warunków organizacyjno-formalnych
Środki własne na otwarcie działalności - wady
- Długofalowy proces oszczędzania środków
- Ograniczone możliwości dokonywania inwestycji w przypadku posiadania niskiego kapitału początkowego
- Stale rosnąca inflacja i utrata wartości pieniądza w czasie
Środki od rodziny lub znajomych
Sposób, który z punktu widzenia wielu potencjalnych przedsiębiorców może okazać się ostatecznością. Konieczność angażowania najbliższych osób często jest bowiem niechętnie postrzegana, niemniej jednak jest to niekiedy jedyne wyjście z sytuacji, a pożyczka udzielona przez członka rodziny lub znajomego - nie musi wcale oznaczać, że osoba taka wyjdzie na całej "operacji" stratna.
Rozwiązanie to nie jest zerojedynkowe, stąd szczegółowe analizowanie tego wątku mija się z celem - wszystko zależy bowiem od indywidualnych ustaleń. Osoba, z którą przebywamy, bądź kontaktujemy się na co dzień z pewnością będzie bardziej skłonna do udzielenia pomocy, niż znajomi, z którymi widujemy się sporadycznie. Duże znaczenie ma zatem charakter zbudowanej relacji oraz odpowiednie podejście psychologiczne.
Jeżeli masz świadomość, że członek Twojej rodziny, bądź bliski znajomy jest osobą majętną, albo posiada pokaźne zasoby oszczędności - istnieje wysokie prawdopodobieństwo, że i tak zainwestowałby posiadane aktywa, aby stale mnożyć swój kapitał. Warto zaproponować wówczas rozwiązanie, które nie będzie zaburzać jego interesów, a jednocześnie zapewni Tobie możliwość rozpoczęcia własnego biznesu. Przykładem może być zapewnienie takiej osobie przekazywania ustalonego poziomu dochodów Twojej firmy przez wskazany okres, bądź odgórne ustalenie daty i kwoty do zwrotu. Układ ten może okazać się wówczas korzystny dla obu stron.
W przypadku, gdy nie chcemy bezpośrednio angażować kapitału, będącego w posiadaniu osoby bliskiej - istnieje możliwość skorzystania z opisywanej już pożyczki unijnej, bądź np. dotacji z PUP, wymagających zabezpieczenia i zaproponowanie takiej osobie udzielenia poręczenia. Tak długo jak spłata rat (lub realizacja wskaźników w przypadku instrumentów bezzwrotnych) będzie przebiegać terminowo i zgodnie z założeniami - żadna ze stron z pewnością nie zostanie pociągnięta do odpowiedzialności, a czynnik ten może determinować końcową decyzję o udzieleniu finansowania.
Środki od rodziny/znajomych - zalety
- Możliwość elastycznych ustaleń w zakresie warunków spłaty
- Możliwość zapewnienia późniejszych benefitów dla rodziny/znajomych udzielających finansowania
- Brak ograniczeń w zakresie wydatkowania środków
Środki od rodziny/znajomych - wady
- Konieczność angażowania kapitału najbliższych osób
- Ryzyko pogorszenia relacji w przypadku problemów ze spłatą środków
- Wymóg posiadania określonego poziomu dochodów (w przypadku poręczenia)
Crowdfunding
Stosunkowo nowoczesna i rozwojowa metoda, która znajduje coraz szersze grono odbiorców. Crowdfunding polega na finansowaniu projektu ze środków zgromadzonych przez społeczność i nie musi ograniczać się wyłącznie do podjęcia działalności gospodarczej, jednak jako iż metoda ta odbywa się na zasadzie dobrowolności - kluczowym czynnikiem jest uzyskanie aprobaty społeczeństwa, w związku z czym przedstawienie atrakcyjnego modelu biznesowego może spotkać się z ich uznaniem i pozyskaniem wymaganej kwoty wsparcia finansowego.
Cały proces odbywa się za pośrednictwem specjalistycznych serwisów, które nadzorowane są przez Komisję Nadzoru Finansowego. Jednocześnie rozwiewa to wszelkie wątpliwości osób nastawionych sceptycznie do tego pomysłu - crowdfunding jest w pełni legalny i regulowany przez rozporządzenie Parlamentu Europejskiego. Limit możliwej do pozyskania kwoty wynosi 2,5 mln euro w ciągu 12 miesięcy (a po 10.11.2023 r. wzrośnie do 5 mln euro). Należy jednak mierzyć siły na zamiary i w pierwszej kolejności zastanowić się jak realnie podnieść szanse na uzyskanie wsparcia społecznościowego.
Najważniejszą kwestią jest optymalne przedstawienie pomysłu na biznes oraz realność powodzenia operacji. Dodając ogłoszenie należy wskazać kwotę, której osiągnięcie umożliwi efektywne wdrożenie projektu w życie. Szczególną uwagę należy zwrócić na rozpisanie poszczególnych etapów jego realizacji. Warto również przedstawić wizualizację końcowego efektu i planowane do osiągnięcia efekty. Sam charakter przedsiębiorstwa musi zaspokajać potrzeby społeczeństwa - wnieść wartą dodaną do codziennego życia potencjalnych darczyńców, innowację rynkową, bądź wpasować się w aktualnie panujące warunki i preferencje rynkowe. Kluczowy jest również łut szczęścia - jeżeli nasza prezentacja dotrze do szerokiego grona odbiorców, bądź zostanie udostępnienia przez zasięgową osobę lub podmiot - szanse na zgromadzenie środków proporcjonalnie wzrosną. Posiadane doświadczenie zawodowe, pozostałe kwalifikacje, bądź odpowiednie przygotowanie merytoryczno-rzeczowe w zakresie podejmowanej działalności - również mogą determinować zainteresowanie społeczeństwa daną zbiórką.
Do serwisów crowdfundingowych należą takie domeny jak: siepomaga.pl, kickstarter.com, wspieram.to, czy polakpotrafi.pl. Część z instytucji wypłaca zgromadzone środki tylko i wyłącznie w przypadku osiągnięcia wyznaczonego celu zbiórki, której pułap również podlega szczegółowej weryfikacji. Jeżeli planowana działalność opierać będzie się na prowadzeniu hotelu dla zwierząt i kwota wymagana do realizacji przedsięwzięcia wyniesie 100 000 PLN, a zebrana kwota - zaledwie 10 000 PLN - wypłacenie ów kwoty byłoby bezzasadne, jako iż biznes nie miałby większych perspektyw na osiągnięcie sukcesu. Sporządzenie prezentacji, która zachęci potencjalnego darczyńcę wymaga ponadto poniesienia pokaźnych nakładów czasu, które nie zawsze zostaną zwrócone. Niemniej jednak jest to interesująca inicjatywa i przy spełnieniu pewnych warunków - warto skorzystać z ów możliwości.
Crowdfunding - zalety
- Bezzwrotny charakter udzielanych środków
- Stale rosnąca ilość potencjalnych darczyńców, a także wysoka popularność serwisów crowdfundingowych
- Możliwość wzbudzenia zainteresowania projektem - ułatwione dotarcie do przyszłych kontrahentów biznesowych, a także indywidualnych
Crowdfunding - wady
- Konieczność posiadania pomysłu innowacyjnego/nowatorskiego, bądź wpisującego się w oczekiwania darczyńców
- Ryzyko niewypłacenia środków w przypadku nie osiągnięcia wyznaczonego pułapu
- Nakłady czasowe na przygotowanie prezentacji
Anioły biznesu / Venture capital
Wyrażenie "anioł" budzi pozytywne skojarzenia ze względu na powiązania religijne. Nie inaczej jest w ujęciu biznesowym, gdzie "anioł biznesu" przy wniesieniu odpowiedniego wkładu finansowego jest w stanie zapewnić firmie byt i znacząco ułatwić wejście na rynek. Określeniem tym nazywamy prywatnych inwestorów, którzy finansują dany projekt z własnych środków w zamian za późniejsze benefity (np. udziały w firmie / zyski z danego przedsięwzięcia). Są to w głównej mierze osoby doświadczone, posiadające stosowną wiedzę rynkową i znające daną branżę od podszewki.
Podobnie jak na przykładzie crowdfundingu, tak i w tym przypadku aby projekt znalazł inwestora musi wykazywać pewne nowatorskie, bądź innowacyjne rozwiązania. Potencjalny inwestor musi dostrzec potencjał w danym przedsięwzięciu, aby był skłonny zainwestować w nie swój własny kapitał. Najlepszym przykładem jest firma Apple, która we wczesnej fazie działania opierała się wyłącznie na know-how właścicieli, nie posiadając wymaganego zaplecza sprzętowego, ani siedziby działalności. Wkład Mike'a Markkula w wysokości 250 000 USD pozwolił firmie rozwinąć skrzydła, a dalszą część historii - wszyscy doskonale znamy. Szanse na powtórzenie skali sukcesu amerykańskiego przedsiębiorstwa informatycznego są wprawdzie znikome, niemniej jednak oparcie finansowania planowanej działalności o wkład prywatnego inwestora jest jak najbardziej realnym i powszechnie stosowanym procesem. W przypadku nawiązania tego rodzaju współpracy - należy wystrzegać się przede wszystkim niekorzystnych warunków współpracy, które przyniosą jedynie krótkoterminowe korzyści.
Na bardzo podobnej zasadzie funkcjonuje tzw. venture capital - polegający na udzieleniu środków przez podmiot zewnętrzny. O ile w przypadku aniołów biznesu wsparcie stanowią środki prywatne, tak w przypadku venture capital - środki pochodzą z funduszu kapitałowego, utworzonego z wpłat inwestorów. Decyzja o podjęciu tego rodzaju współpracy wymaga zatem aprobaty większej ilości zaangażowanych osób. Jest to bowiem sformalizowana grupa, która udzielając wsparcia inwestycyjnego buduje swoje portfolio. Założenia i schemat działania w przypadku obu rozwiązań są jednak bardzo zbliżone, choć na wstępnym etapie funkcjonowania przedsiębiorstwa, bądź jeszcze przed jego oficjalnym zawiązaniem - znacznie łatwiej jest o nawiązanie współpracę z inwestorem prywatnym.
Anioły biznesu / Venture capital - zalety
- Możliwość oparcia części projektu na wiedzy i doświadczeniu inwestora
- Udzielona pomoc merytoryczno-finansowa, najczęściej również na etapie pozyskiwania kontrahentów
- Wspólny interes w zakresie rozwoju przedsiębiorstwa
Anioły biznesu / Venture capital - wady
- Ryzyko podjęcia współpracy na niekorzystnych warunkach
- Konieczność zagwarantowania określonego zysku dla inwestora
- Niewielkie szanse na pozyskanie inwestora w przypadku konwencjonalnych działalności
Wspólnik
Jeżeli uruchomienie samodzielnego biznesu w wyniku finansowania zewnętrznego, pomocy rodziny, społeczeństwa, bądź własnych nakładów finansowych w dalszym ciągu nie będzie możliwe - należy z tyłu głowy mieć fakt, iż jednoosobowa działalność gospodarcza nie jest jedyną formą prawną prowadzenia przedsiębiorstwa. Podjęcie współpracy ze wspólnikiem nie tylko kumuluje posiadany know-how i zasoby do realizacji operacji, ale również nie wyklucza skorzystania z pozostałych wymienionych źródeł - włącznie z dotacjami i pożyczkami unijnymi.
Kluczowym elementem układanki jest wspólny cel i wizja rozwoju firmy. Warto zadbać o to, aby osoba z którą zawiążemy działalność w formie spółki budziła zaufanie i wniosła wartość dodaną do całości projektu. Jakie istnieją formy prawne przedsiębiorstw?
- Spółka cywilna - Oparta na współdziałaniu minimum dwóch osób (najczęściej fizycznych), związanych umową spółki cywilnej. Każda ze stron musi posiadać wówczas własną działalność gospodarczą, zarejestrowaną w rejestrze przedsiębiorców CEIDG. Ów działalność może być prowadzona wyłącznie w formie spółki cywilnej.
- Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością - Kapitałowa spółka prawa handlowego, posiadająca osobowość prawną. Założycielami mogą być zarówno osoby fizyczne, jak i prawne. Spółka z o.o. posiada obowiązkowy kapitał zakładowy, który zostaje pokryty przez wspólników, a jego wartość nie może być niższa, niż 5 tys. zł, zaś wysokość nominalna udziału - nie niższa, niż 50 zł.
- Spółka komandytowa - Spółka prawa handlowego posiadająca osobowość prawną, w skład której wchodzi minimum dwóch wspólników - komandytariusza, który ponosi ograniczoną działalność za zobowiązania spółki, a także komplementariusza, który odpowiada za nie całym swoim majątkiem, podobnie jak w przypadku jednoosobowej działalności gospodarczej.
- Pozostałe rodzaje form prawnych - W tym między innymi: spółka akcyjna, spółka komandytowo-akcyjna, spółka jawna, spółka partnerska.
Wspólnik - zalety
- Dodatkowe zasoby początkowe w postaci posiadanego know-how / środków pieniężnych
- Możliwość dywersyfikacji działań i podziału obowiązków
- Szerokie pole do działania w zakresie wyboru formy prawnej działalności
Wspólnik - wady
- Ryzyko podjęcia współpracy z niekompetentną osobą
- Brak samodzielności w działaniu - konieczność konsultowania decyzji
- W przypadku spółek prawa handlowego - brak możliwości skorzystania z uproszczonych form księgowości
Jak widać - katalog dostępnych możliwości w zakresie sfinansowania powstającej działalności gospodarczej jest bogaty. Jeżeli nosisz się z zamiarem uruchomienia własnego biznesu i po zapoznaniu się z niniejszym artykułem w dalszym ciągu wahasz się nad wyborem optymalnej ścieżki, bądź chciałbyś zweryfikować aktualnie dostępne możliwości w ramach pożyczek unijnych lub bezzwrotnych dotacji - serdecznie zapraszam do odwiedzenia zakładki Kontakt. Jako doradcy finansowi doskonale zdajemy sobie sprawę jaki ciężar gatunkowy ciąży nad tą decyzją. Bazując na swoim doświadczeniu rynkowym uzyskanym w ramach obsługi dotychczasowych klientów - dopełnimy wszelkich starań, aby wesprzeć Cię merytorycznie w procesie. Pomagamy nie tylko w skutecznym pozyskaniu funduszy, ale również jeśli jest taka potrzeba - w zbudowaniu opłącalnej i trwałej koncepcji biznesu. (pomogliśmy uruchomić już setki firm w całej Polsce).
