Odwrócona hipoteka – czyli nowa usługa dla posiadaczy nieruchomości
Odwrócona hipoteka - co to jest?
Usługa finansowa odwróconej hipoteki w najprostszym ujęciu polega na przekazaniu nieruchomości bankowi, przy jednoczesnym zachowaniu prawa do dożywotniego (bądź okresowego, jeśli wynika to z zapisów umowy) zamieszkiwania w lokalu, a także pobieraniu zapłaty - najczęściej co miesiąc, w formie ratalnej. Taka forma funkcjonuje z powodzeniem na rynku zagranicznym - ze szczególnym wyróżnieniem Stanów Zjednoczonych, Wielkiej Brytanii, Australii i Hiszpanii, od wielu lat. W Polsce zaś regulowana jest dopiero od 2014 roku, ustawą z 23 października o odwróconym kredycie hipotecznym. Rozwiązanie to z biegiem czasu dociera do coraz szerszego grona potencjalnie zainteresowanych konsumentów na naszym lokalnym podwórku i niewykluczone, że w ciągu najbliższych kilku, bądź kilkunastu lat stanie się jednym z najbardziej popularnych i najchętniej pobieranych przez konsumentów, instrumentów w ofertach wszelkich instytucji finansujących. Warto zatem przyjrzeć się bliżej temu zagadnieniu.
Kto może się starać o odwróconą hipotekę?
Instrument ten przeznaczony jest wyłącznie dla osób fizycznych. Najliczniejszą grupę korzystającą z rozwiązania na zachodzie stanowią najczęściej osoby w podeszłym wieku, powyżej 65 roku życia. Nie ulega bowiem wątpliwości, iż ze względu na charakter usługi - to właśnie emeryci stanowią zdecydowanie najliczniejsze grono potencjalnych zainteresowanych. Wiele instytucji udziela jednak odwróconej hipoteki również osobom młodszym, nie stosując żadnych wykluczeń. Może mieć to jednak przełożenie na oferowanie warunki i stosunek otrzymywanej comiesięcznie kwoty w odniesieniu do wartości nieruchomości. Do grup osób fizycznych wpisujących się w ramy odwróconej hipoteki należą przede wszystkim:
Ile można dostać z tytułu odwróconej hipoteki?
Bank sporządzając zindywidualizowaną ofertę odwróconego kredytu hipotecznego bierze pod uwagę szeroki zakres czynników, w tym:
- Wiek konsumenta
- Płeć
- Stan zdrowotny
- Wartość nieruchomości
- Czynniki gospodarcze i ekonomiczne
Potencjalny kredytobiorca nie może jednak liczyć, że w ramach odwróconej hipoteki otrzyma pełną wartość swojej nieruchomości. Zasadniczo kwoty te wahają się w okolicach 30-50% ich wartości. Należy wziąć również pod uwagę fakt, że po śmierci klienta bank przejmuje pełne prawa do dysponowania lokalem, zatem nie w każdym przypadku otrzyma on całość kwoty wynikającej z umowy.
Odwrócony kredyt hipoteczny - wady i zalety
ZALETY
- Możliwość pozostania w lokalu do końca życia
- Stały, comiesięczny zastrzyk finansowy
- Możliwość zerwania umowy po zwrocie wypłaconych środków wraz z odsetkami
- Brak wymogu posiadania zdolności kredytowej
- Realna szansa otrzymania odwróconej hipoteki nawet na zadłużony lokal
- Stosunkowo nieskomplikowana procedura wnioskowania
WADY
- Niska wartość wypłaty w stosunku do ceny nieruchomości
- Brak możliwości przekazania nieruchomości w spadku, w trakcie obowiązywania umowy
- Mocno ograniczona liczba ofert i instytucji finansujących na rynku
- Ograniczenia w finansowaniu dla poszczególnych grup konsumentów
- Znacznie mniej korzystne warunki dla osób z mniejszych miast/ośrodków
Odwrócona hipoteka - opinie i podsumowanie
Opinie na temat omawianej powyżej usługi finansowej są mocno podzielone, gdyż znajduje ona zarówno swoich zwolenników, jak i przeciwników. Rozwiązanie to przeznaczone jest dla specyficznego grona klientów, o konkretnych oczekiwaniach i potrzebach, ale nie da się ukryć, że jest to instrument interesujący i godny obserwacji, biorąc pod uwagę jego potencjalny dalszy rozwój i optymalizację. Z drugiej strony, poza samotnymi osobami w podeszłym wieku, które nie posiadają bliskich do przepisania im nieruchomości w spadku, bądź osobami, które znalazły się w trudnej sytuacji, posiadają nieruchomość i potrzebują dodatkowego źródła dochodu - ciężko znaleźć inne grupy podmiotów, które mogłyby być realnie zainteresowane tego rodzaju rozwiązaniem. Opłacalność odwróconej hipoteki należy zatem analizować na indywidualnym przypadku.
W Polsce odwrócony kredyt hipoteczny do dnia dzisiejszego nie osiągnął takiej popularności, jak w krajach wymienionych na początku artykułu, ponieważ największe banki komercyjne najczęściej nie posiadają go w swojej ofercie. Istnieje za to szereg funduszów hipotecznych dystrybuujących tego rodzaju usługi. Czy faktycznie przeniesie się to na większą skalę? Jako pośrednik finansowy uważam, że czas pokaże, a rynek zweryfikuje.
