Wzornictwo w biznesie – na czym to polega i jak wygląda wdrożenie strategii wzorniczej w praktyce?
Określenia wzornictwa pojawia się w obiegu coraz częściej - zarówno w kontekście Funduszy Unijnych, jak i samych przedsiębiorców, którzy mogą zostać beneficjentami ogłaszanych konkursów dotacyjnych. Z tego powodu warto zrozumieć definicję i istotę ów pojęcia.
Wzornictwo wiąże się bezpośrednio z etapem opracowania oraz wdrożenia strategii wzorniczej. Celem niniejszego procesu jest zaprojektowanie i stworzenie innowacyjnych w skali przedsiębiorstwa produktów, bądź usług, które wyróżnią ofertę firmy wzmacniając jednocześnie jej konkurencyjność, a także doprowadzą do zwiększenia rynku zbytu i maksymalizacji potencjału sprzedażowego. Mianem wzornictwa możemy zatem określić kompleksowe działania - począwszy od etapu analizy działalności jednostki, przez ustalenie strategii rozszerzenia asortymentu produktowego/usługowego w oparciu o preferencje konsumenckie (we współpracy z zewnętrznym ekspertem lub ekspertami, odpowiedzialnymi za nadzór i odpowiednią realizację całego przedsięwzięcia), aż po etap wdrożeniowy - rozszerzenie oferty rynkowej poprzez dokonanie niezbędnych inwestycji.
Jakie korzyści niesie za sobą wdrożenie strategii wzorniczej?
- Wzrost konkurencyjności i wyróżnienie oferty firmy względem pozostałych podmiotów gospodarczych
Podstawową zaletą płynącą z wdrożenia w życie założeń wzornictwa jest maksymalizacja potencjału rynkowego przedsiębiorstwa. Efektem implementacji strategii wzorniczej jest powstanie nowego produktu/usługi, który cechuje się niespotykaną dotychczas funkcjonalnością, bądź znacząco ulepszoną względem obecnie funkcjonujących rozwiązań. Posiadanie takiego asortymentu stanowi cenną przewagę konkurencyjną i ułatwia proces przyciągnięcia nowych odbiorców, a także utrzymania lojalności obecnych.
- Możliwość pozyskania bezzwrotnego kapitału na cele inwestycyjne
Proces wzornictwa pod warunkiem złożenia skutecznego wniosku i zakwalifikowaniu się projektu na listę rankingową przedsięwzięć podlegających wsparciu finansowemu - na każdym etapie jest dofinansowywany. Oznacza to, że sfinansować można nie tylko specjalistyczne usługi firm audytorskich/projektantów wzorniczych, ale również niezbędne do realizacji maszyny, urządzenia, oprogramowanie, czy wymagane prace budowlane. W świetle sukcesywnie wdrażanych w ramach perspektywy finansowanej na lata 2021-2027 naborów - dostępne pule środków na realizacje wszystkich przedsięwzięć w ramach poszczególnych konkursów osiągają pułap od kilkudziesięciu do nawet kilkuset milionów złotych, co podnosi szanse na końcowy sukces.
- Dotarcie do nowych grup odbiorców
Opracowanie nowych produktów/usług, które wpisują się w oczekiwania klientów sprawia iż wzornictwo może być również cennym narzędziem w kontekście wejścia na nowe rynki zbytu, co bezpośrednio przekłada się na poziom generowanej sprzedaży. Nadanie swojej ofercie cech innowacyjności, wyjątkowej funkcjonalności, czy aspektów estetycznych buduje pozytywny wizerunek marki i może powodować eksplorację nowych kanałów sprzedaży.
- Optymalizacja procesów produkcyjnych
Wzornictwo przyczynia się również do osiągnięcia korzyści operacyjnych - na przykład poprzez opracowanie i stworzenie rozwiązań, które są łatwiejsze i bardziej efektywne w produkcji, co może skutkować obniżeniem poziomu ogólnych kosztów bieżących, zmniejszeniem strat produkcyjnych, czy skróceniem czasu wprowadzenia produktu na rynek, a także optymalizacją łańcucha dostaw i pozostałych aspektów o charakterze logistycznym, marketingowym, administracyjnym, czy zarządczym.
- Przestrzeń do utworzenia dodatkowych miejsc pracy
Wdrożenie w życie założeń strategii wzorniczej często wiąże się z rozwojem i dywersyfikacją oferty działalności, a zapotrzebowanie na moce przerobowe może zostać pokryte poprzez utworzenie nowych stanowisk pracy. O ile koszty utrzymania pracowników w świetle aktualnie panujących warunków rynkowych oscylują na wysokim poziomie, tak istnieje szereg rozwiązań umożliwiających pozyskanie dodatkowego kapitału na ten cel - również w formie bezzwrotnej. Ponadto, w przypadku skorzystania z konkursów dotacyjnych na projekty o charakterze wzorniczym - istnieje możliwość uwzględnienia w budżecie usług szkoleniowych, zgodnych z zakresem realizowanego przedsięwzięcia.
Brzmi interesująco? Skupmy się zatem na praktycznych przykładach zastosowania strategii wzorniczej w praktyce, na przykładzie projektów realizowanych przez współpracujące z nami podmioty.
Wzornictwo - przykładowe zrealizowane inwestycje
FIRMA ODZIEŻOWA
Mikroprzedsiębiorstwo prowadzone przez Pana Andrzeja w formie jednoosobowej działalności gospodarczej zajmowało się masową produkcją tradycyjnych ubrań o standardowym designie, konkurując głównie na płaszczyźnie cenowej. W wyniku przeprowadzonego audytu oraz opracowanych założeń strategii wzorniczej - firma skupiła się na wdrożenie nowej linii odzieżowej - produktów przyjaznych dla środowiska, które poza aspektami modowymi i specjalnymi wykorzystanymi materiałami łączyły w sobie również cechy funkcjonalne (antyalergiczna odzież lecznicza). W procesie wytwórczym zaczęto wykorzystywać niezagospodarowane dotychczas odpady produkcyjne - biodegradowalne tkaniny, organiczną bawełnę i przędza z odzysku. Zmodernizowano również procesy technologiczne, poprzez zakup zautomatyzowanej linii produkcyjnej, a także podstawowe prace modernizacyjne, niezbędne do instalacji ów linii na terenie zakładu przemysłowego. Wynikiem realizacji operacji było wprowadzenie na rynek innowacyjnej linii ubrań, a także wymierny wzrost liczby zamówień i zapełnienie powstałej wcześniej luki rynkowej.
FIRMA MEBLARSKA
Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością należąca do segmentu małych firm specjalizowała się w produkcji konwencjonalnych mebli i akcesoriów ogrodowych - krzeseł, stołów, leżaków, huśtawek. Zważywszy na rosnącą konkurencję na rynku lokalnym i wyraźny spadek popytu konsumenckiego - firma postanowiła przeprowadzić audyt i opracować przy pomocy zespołu zewnętrznych ekspertów strategię wzorniczą, która zakładała znaczące ulepszenie oferowanego asortymentu poprzez nadanie im nowoczesnego designu i interaktywnych funkcji. Projekt zrealizowany został z udziałem środków unijnych, a zakres inwestycji obejmował: zakup nowoczesnej maszyny CNC, linii produkcyjnej do obróbki tworzyw sztucznych oraz automatycznego urządzenia do montażu elektroniki. Dzięki temu - zrealizowany został cel przedsięwzięcia - wprowadzenie na rynek innowacyjnych stolików z wbudowanymi panelami słonecznymi, które umożliwiają ładowanie urządzeń elektronicznych na świeżym powietrzu, a także kanap wyposażonych we wbudowane głośniki Bluetooth.
FIRMA ELEKTRONICZNA
Spółka cywilna prowadzona przez małżeństwo - Panią Aldonę i Pana Roberta zajmowała się produkcją sprzętów elektronicznych o domowym zastosowaniu. W celu rozwinięcia działalności i dotarcia na nowe, dotychczas nieodkryte rynki zbytu - w oparciu o przeprowadzony audyt opracowana została strategia wzornicza, której założenia objęły wdrożenie nowych produktów - inteligentnych urządzeń domowych ze zintegrowanymi systemami smart home, a także prostych w obsłudze nowoczesnych urządzeń przenośnych z minimalistycznym designem. Inwestycje, które umożliwiały spełnienie tego celu objęły zakup nowoczesnych urządzeń do projektowania 3D oraz oprogramowania do symulacji i wizualizacji efektów końcowych. Pokryte zostały one częściowo ze środków unijnych, a opracowane rozwiązania umocniły pozycję firmy na rynku i zaowocowały zwiększeniem poziomu sprzedaży.
FIRMA GASTRONOMICZNA
Jednoosobowa działalność gospodarcza Pani Iwony - zatrudniającej 15 pracowników - zajmowała się prowadzeniem restauracji oraz sprzedaży wysyłkowej samodzielnie wytwarzanych artykułów spożywczych - głównie deserów i przekąsek. Analiza działalności firmy dokonana w formie przeprowadzonego przez zewnętrzny podmiot audytu oraz konsultacje z ekspertem ws. wzornictwa - wykazały, że rynek wykazuje niszę w zakresie lodów o eksperymentalnych smakach kuchni azjatyckiej, a także zestawów dań gotowych w nowoczesnych, biodegradowalnych opakowaniach. Po zakwalifikowaniu się na listę rankingową złożonej w dalszej kolejności aplikacji dotacyjnej - poniesione zostały inwestycje w zakresie linii do pakowania produktów spożywczych oraz maszyny do produkcji (mieszania, pasteryzacji, chłodzenia, mrożenia, formowania) lodów. Zapewniło to nie tylko zwiększenie efektywności i wydajności produkcji, ale również wzrost aktywnej liczby klientów - zarówno w placówce stacjonarnej, jak i w ramach działalności cateringowej.
FIRMA MOTORYZACYJNA
Spółka komandytowa działająca na skalę ogólnopolską, zatrudniająca 70 pracowników zajmowała się produkcją samochodów osobowych. Wnioski płynące z przeprowadzonego audytu oraz opracowanej strategii wzorniczej wykazały, iż ich funkcjonalność nie zaspokaja w pełni oczekiwań konsumentów, które obejmowały zastosowanie nowych technologii w zakresie systemów bezpieczeństwa, napędu oraz designu. Inwestycje objęły w związku z tym nowe maszyny i urządzenia, które umożliwiły efektywną produkcję nowych modeli, zgodnych z najwyższymi standardami jakościowymi i bezpieczeństwa, w tym: maszyny do cięcia, gięcia i formowania blach, nowoczesną linię montażowa, a także robota do spawania i lakierowania. Zakres projektu obejmował także niezbędne oprogramowanie oraz specjalistyczne szkolenia dla pracowników, a znaczna część inwestycji sfinansowana została ze środków unijnych. W wyniku wprowadzonej innowacji produktowej - oferowany asortyment zaczął ponownie cieszyć się wysokim zainteresowaniem, a zasięg terytorialny poszerzony został o działalność eksportową na terytorium sąsiadujących krajów i państw Europy Zachodniej.
Wdrażanie strategii wzorniczej krok po kroku
1.Przeprowadzenie audytu wzorniczego
Pierwszy etap obejmuje przeprowadzenie zewnętrznego audytu działalności przedsiębiorstwa, realizowanego przez zespół ekspertów. Na podstawie indywidualnie ustalonych warunków poddają oni ocenie dotychczasową działalność firmy oraz wyróżniają obszary niosące za sobą potencjał rozwojowy. Audyt obejmuje między innymi szczegółowe zapoznanie się z: ofertą firmy oraz specyfiką danego rynku, grupą dostawców i odbiorców, posiadanym zapleczem infrastrukturalnym oraz sprzętowym, modelem biznesowym, czy stosowanymi aktywnościami w zakresie promocji marki. Niniejsze działania przekładają się na powstanie strategii wzorniczej, stanowiącej drugi etap procesu.
2. Opracowanie strategii wzorniczej
Na podstawie przeprowadzonego audytu - zewnętrzni eksperci sporządzają specjalistyczny raport obejmujący kompleksowe płaszczyzny funkcjonowania działalności po potencjalnym wdrożeniu założeń strategii wzorniczej - w tym: ogólna charakterystyka, przebieg procesu produkcyjnego, komunikacja z kontrahentami, strategia marketingowa, konkurencja rynkowa, potencjalne bariery do rozwoju, czy panujące trendy i preferencje konsumenckie. Na bazie niniejszych informacji wydawane są rekomendacje w kontekście dalszych działań firmy, możliwej do wdrożenia innowacji produktowej, a także zakresu wymaganych do przeprowadzenia inwestycji.
3.Złożenie wniosku i przeprocesowanie aplikacji dotacyjnej
Po przeprowadzeniu audytu oraz opracowaniu strategii wzorniczej - przedsiębiorcy mogą wcielić się w rolę wnioskodawców w ramach konkursów umożliwiających dokonanie refundacji poniesionych dotychczas kosztów powyższych usług, a także sfinansowanie zakupu niezbędnych inwestycji. Termin ważności przeprowadzonego audytu i raportu dot. założeń strategii wzorniczej w firmie może różnić się w zależności od charakterystyki danego naboru - najczęściej wynosi on 12 miesięcy przed momentem złożenia aplikacji dotacyjnej. W kolejnym rozdziale omawiamy szerzej specyfikę niniejszych konkursów, a także możliwych do uwzględnienia w budżecie projektu wydatków.
4. Sfinansowanie niezbędnych inwestycji i wdrożenie założeń strategii wzorniczej
W przypadku uzyskania decyzji pozytywnej - nic nie stoi nie przeszkodzie, aby przejść do komponentu wdrożeniowego i sfinansować w ramach Funduszy Unijnych niezbędne inwestycje, które umożliwią realizację założeń opracowanych w strategii wzorniczej. Moment, kiedy wydatki stają się kwalifikowalne (możliwe do sfinansowania w ramach dotacji) może różnić się w zależności od charakterystyki konkursu. Najczęściej aby tak się stało - wymagane jest ich poniesienie w okresie od momentu dnia następującego po złożeniu wniosku o przyznanie dotacji, aż do okresu 2-3 lat po wskazanym terminie.
Wzornictwo - dotacje unijne
Opracowywanie i wdrażanie strategii wzorniczej stanowi płaszczyzny podlegające bezzwrotnemu wsparciu ze środków unijnych, które w przypadku spełnienia warunków formalnych i skutecznego przeprocesowania wniosku - umożliwiają sfinansowanie:
- Etapu koncepcyjnego przedsięwzięć (usługi przeprowadzenia audytu oraz opracowania strategii wzorniczej)
- Etapu wdrożeniowego przedsięwzięć - w tym inwestycje w:
- Maszyny i urządzenia, elementy wyposażenia
- Środki transportu - o przeznaczeniu zgodnym z charakterem projektu i wytycznymi danego konkursu)
- Oprogramowanie / licencje / patenty / pozostałe prawa własności intelektualnej
- Niezbędne roboty i materiały budowlane - w ograniczonym zakresie
- Specjalistyczne szkolenia dedykowane właścicielom firm i ich pracownikom
Przykładem aktualnie (na dzień sporządzania artykułu) funkcjonującego konkursu jest Wzornictwo w MŚP – dotacja dla firm z Polski Wschodniej na wdrożenie innowacji produktowej. W naborze uczestniczyć mogą wszystkie mikro, małe i średnie przedsiębiorstwa funkcjonujące na rynku od minimum 12 miesięcy i prowadzące działalność na terenie województwa podlaskiego / lubelskiego / warmińsko-mazurskiego / świętokrzyskiego / podkarpackiego / mazowieckiego (z wyłączeniem miasta stołecznego Warszawa i powiatów ościennych). Potencjalni beneficjenci mogą liczyć na wsparcie rzędu nawet do 3 000 000 PLN, przy łącznej puli środków w wysokości 100 000 000 PLN.
Aby być na bieżąco z pozostałymi konkursami - należy śledzić aktualności dostępne na portalach Regionalnych oraz Krajowych Programów Funduszy Europejskich na lata 2021-2027. bądź zapisać się do naszego newslettera (zapis możliwy po przejściu do zakładki Dotacje i dofinansowania), w którym comiesięcznie publikujemy najnowsze informacje na temat ogłoszonych lub planowanych naborów.
KONSULTACJA Z EKSPERTEM
